فلج مغزی؛ علائم، علل، تشخیص و درمان
برطبق گزارش مراکز کنترل و پیشگیری بیماریها (CDC) و طبق منابع موثق در هر 1000 کودک، یک تا چهار مورد از این بیماری در سراسر جهان رنج میکشند.
فلج مغزی (CP) به گروهی از اختلالاتی اشاره دارد که روی حرکت عضلانی و هماهنگی بدن تأثیر دارد. در بسیاری از موارد، فلج مغزی روی بینایی، شنوایی و لامسه هم تأثیرگذار است. فلج مغزی، شایعترین علت ناتوانیهای حرکتی در دوران کودکی است.
علائم فلج مغزی در بین افراد مختلف، متفاوت است و میزان آن بین خفیف تا شدید متغیر خواهد بود. برخی افراد مبتلا به فلج مغزی ممکن است در راه رفتن و نشستن مشکل داشته باشند. در حالی که افراد دیگر که به این بیماری مبتلا هستند، ممکن است در گرفتن اشیاء مشکل داشته باشند.
در طی بزرگ شدن کودک و رشد مهارتهای حرکتی، تأثیر شرایط میتواند کم و بیش مشهود یا محدودکننده باشد. بسته به بخشی از مغز که تحت تأثیر بیماری است، تأثیر شرایط متفاوت خواهد بود.
برخی از شایعترین علائم عبارتند از:
- تأخیر در رسیدن به مهارتهای حرکتی مثل غلت زدن، به تنهایی نشستن یا چهار دست و پا رفتن
- داشتن مشکلاتی در راه رفتن
- تغییراتی در تون عضلانی از قبیل نرمی یا سفتی زیاد
- داشتن حالت سفتی و اسپاسمی در عضلات و رفلکسهای غیرعادی
- آتاکسی (ناهماهنگی و بینظمی در حرکت عضلات که ناشی از کمی قدرت بیمار در کنترل آنها است) یا عدم هماهنگی عضلانی
- لرزش یا حرکتهای غیرارادی
- تأخیر در رشد گفتاری و مشکل داشتن در تکلم
- جاری شدن بیش از حد آب از دهان و داشتن مشکل در حین بلع
- استفاده بیشتر از یک طرف بدن مثل گرفتن با یک دست
- مشکلات نورولوژیکی از قبیل صرع و تشنج، ناتواناییهای ذهنی و نابینایی
بسیاری از کودکان مبتلا به فلج مغزی با این عارضه متولد میشوند، اما ممکن است برخی از آنها علائم این بیماری را تا چند ماه یا چند سال بعد از خود نشان ندهند. طبق گزارش منابع موثق از قبیل بنیاد ملی رشد انسان و سلامت کودک، معمولاً علائم ظرف مدت چند ماه بعد از تولد ظاهر میشوند.
در بسیاری از موارد، علت دقیق فلج مغزی نامعلوم است. رشد نامعمول مغزی یا آسیبهای وارد شده به مغز در حال رشد میتواند باعث فلج مغزی شود. این آسیب روی بخشی از مغز تأثیر میگذارد که در آن حرکتها، هماهنگی و حالت بدنی کنترل میشود. معمولاً این آسیب مغزی قبل از تولد اتفاق میافتد اما در عین حال میتواند در طول تولد یا سالهای اول زندگی هم رخ دهد.
دیگر دلایل احتمالی عبارتند از:
- آسیب به سر در نتیجه تصادفات ماشین، سقوط یا کودک آزاری
- خونریزی داخل جمجمهای یا خونریزی مغزی
- عفونتهای مغزی از قبیل آنسفالیت یا مننژیت
- عفونتهای ایجاد شده در رحم از قبیل سرخچه آلمانی (روبلا ) و تبخال
- آسفیکسی در بدو تولد یا کمبود اکسیژنرسانی به مغز در طول زایمان
- جهشهای ژنی که باعث رشد نامعمول مغز میشود
- زردی شدید در نوزاد
در صورتی که فکر میکنید فرزندتان مبتلا به فلج مغزی است، فوراً با پزشک تماس بگیرید. تشخیص و درمان اولیه بسیار مهم هستند.
فلج مغزی مادرزدای در مقایسه با فلج مغزی غیرمادرزادی
اکثر موارد مبتلا به فلج مغزی (یعنی طبق گزارش منابع موثق (CDC)) - بین 85 تا 90%- مادرزادی هستند. این بدان معناست که این بیماری در نتیجه آسیب مغزی یا رشد نامتعارف مغز قبل از تولد، در طول آن یا در ماههای اول زندگی اتفاق میافتد.
مواردی که در مراحل بعدی ایجاد شدهاند، تحت عنوان فلج مغزی غیرمادرزادی (غیرموروثی) شناخته میشوند. این نوع فلج مغزی با دلایلی مثل عفونت و آسیبدیدگی مرتبط هستند.
فاکتورهای خاصی باعث میشوند که ریسک ابتلا به فلج مغزی در کودکان افزایش پیدا کند. این عوامل عبارتند از:
- تولد پیش از موعد
- وزن پایین در حین تولد
- گرفتن نمره پایین در آپگار که زمانی اتفاق میافتد که ابتدا باسن یا پای نوزاد بیرون بیاید
- ناسازگاری Rh، که هنگامی اتفاق می¬افتد که نوع Rh خون مادر باردار با نوع Rh خون کودکش ناسازگار باشد
- قرارگیری مادر باردار در معرض مواد سمی از قبیل داروهای غیرقانونی، یا داروهایی که باعث آسیب-رسانی به جنین میشود
- دو یا سه قلو شدن فرزندان
چهار نوع تأثیرات حرکتی ناشی از فلج مغزی وجود دارد که این شرایط به مناطق مغزی تحت تأثیر بستگی خواهند داشت:
- اسپاسم
- دیسکینزی (اختلال حرکات ارادی)
- آتاکسی
- هیپوتونی
بسیاری از افراد ترکیبی از انواع فلج مغزی را دارند و در عین حال ممکن است تأثیرات ظاهری در طول زندگی فرد یعنی با شروع رشد کودک و تلاش وی برای انجام کارهای جدید مثل حفظ تعادل در حین راه رفتن تغییر پیدا کند.
فلج مغزی اسپاستیک
فلج مغزی اسپاستیک، شایعترین نوع فلج مغزی است که طبق گزارش منابع موثق، تقریباً 80% افراد مبتلا به این شرایط را تحت تأثیر قرار میدهد. علت این نوع فلج مغزی سفت شدن ماهیچهها و رفلکسهای غیرعادی است که باعث میشود راه رفتن برای فرد دشوار شود.
بسیاری از افراد مبتلا به فلج مغزی اسپاستیک، ناهنجاریهایی در راه رفتن دارند مثلاً به طور غیرعمدی زانوهای خود را روی هم میاندازند یا با پاهای خود حرکات قیچی مانند انجام میدهند. در این نوع از فلج مغزی ممکن است ضعف عضلانی و فلج ناشی از ضایعه عصبی هم رخ دهد. علائم میتوانند روی کل بدن یا تنها یک طرف بدن تأثیر داشته باشند. فلج مغزی اسپاستیک به سه زیرگروه تقسیم میشود که شامل موارد زیر میباشند:
در این نوع از فلج مغزی (CP) سفتی عضلات به طور عمده در پاها اتفاق میافتد و بر روی بازوها تاثیر کمتری گذاشته یا اصلا آنها را درگیر نمیکند. افراد مبتلا به دایپلژی اسپاستیک به دشواری راه میروند. این امر به علت عضلات سفت لگن و ران که باعث نزدیک شدن رانها به هم، چرخش پا به سمت داخل و ضربدری شدن (روی هم قرار گرفتن) زانوها میشود، اتفاق میافتد. (راه رفتن قیچیوار)
افراد مبتلا به این نوع از فلج مغزی معمولا از لحاظ مهارت های کلامی، هوش و درک مفاهیم طبیعی هستند.
این نوع از بیماری فلج مغزی (CP) تنها بر روی یک سمت بدن فرد تاثیر میگذارد که به طور معمول بازوها بیشتر از پاها درگیر میشوند. کودکان مبتلا به این نوع از فلج مغزی ممکن است در یادگیری زبان تاخیر داشته باشند اما از لحاظ هوش و درک مفاهیم طبیعی هستند.
کوادریپلژی اسپاستیک شدیدترین نوع فلج مغزی اسپاستیک میباشد که بر روی کل چهار اندام حرکتی، تنه و صورت تاثیر میگذارد. افراد مبتلا به کوادریپلژی اسپاستیک معمولا قادر به راه رفتن نبوده و اغلب ناتوانیهای پیشروندهی دیگری از قبیل: ناتوانی شناختی، تشنج و یا مشکلات بینایی، شنوایی و گفتاری، دارند.
فلج مغزی دیسکینتیک
افراد مبتلا به فلج مغزی دیسکینتیک در حین کنترل حرکتهای بدنی¬شان دچار مشکل هستند. این شرایط باعث حرکتهای نامتعارف و غیرارادی در بازوها، ساق پا و دستها میشود. در برخی موارد، فلج مغزی دیسکینتیک روی صورت و زبان تأثیر دارد. در این شرایط حرکتهای بدن میتوانند کند، کج و معوج یا سریع و پرتکان باشند.
انواع اختلالات حرکتی فلج مغزی دیسکینتیک
دیستونی:
دیستونی از طریق انقباضات غیرارادی ماهیچه که منجر به کج حرکت کردن به صورت تکراری و یا حالات بدنی غیرعادی (به دلیل تلاش برای حرکت) میشود، مشخص میگردد.
مشخصات دیستونی:
- حرکات تکراری و غیرعادی
- حالات ایستادن نامناسب و غیرعادی (کج ایستادن)
- حرکات سریع یا آرام که اغلب دردناک هستند.
- حرکات غیرارادی که جهت تلاش برای کنترل حرکات دیگر انجام میشوند.
- حرکات غیرارادی که در اکثر مواقع به علت اضطراب، خستگی، تنش و هیجانات فرد، اتفاق میافتند.
- امکان ایجاد درد بر اثر افزایش انجام حرکات
چه نقاطی از بدن تحت تاثیر قرار میگیرند؟
دیستونی ممکن است در یکی از قسمتهای بدن (دیستونی کانونی) و یا در کل بدن (دیستونی عمومی) ظاهر شود.
دیستونی کانونی تنها در زمان انجام یک حرکت و یا کار بخصوص اتفاق میافتد. به طور مثال دیستونی در عضلات پاها ممکن است بر روی ایستادن فرد تاثیر بگذارد.
دیستونی گردنی یکی دیگر از امثال دیستونی کانونی بوده که سبب کجی، چرخش و پیچیدن گردن میشود.
زمانی که یک بازو و یک پا در سمت مشترکی از بدن دچار دیستونی میشوند، همی دیستونی اتفاق میافتد.
دیستونی عمومی مرتبط با حرکات دیستونیک میباشد. در این نوع از دیستونی، هردو پا و حداقل یک بازو، یا تنهی بدن به همراه حداقل یک پا یا یک بازو، تحت تاثیر قرار میگیرند.
آتتوز
آتتوز از طریق حرکات آهسته، متوالی، غیرارادی و دردناک تشخیص داده میشود. این حالات در وضعیت استراحت ظاهر شده و در صورت تلاش فرد برای حرکت، بیشتر میشوند.
افراد مبتلا به آتتوز نوسانات زیادی را در تن عضلاتشان تجربه میکنند. تن عضلانی آنها مابین شل شدن و حرکات متنوع، نوسان دارد. یکی از مشکلات این عارضه ناتوانی در حفظ یک وضعیت بدنی میباشد. به این معنی که ایستادن و نشستن به صورت ثابت میتواند برای فرد سخت بوده و شخص برای حرکت دست خود به سمت نقطهای از بدن، ملزم به تمرکز و تلاش فراوان میگردد. (مانند خارش نوک بینی)
مشخصات آتتوز:
- حرکات غیر ارادی، آهسته و پرتنش عضلات به طور قابل توجه
- ممکن است باعث ظاهر شدن حرکات پرتکان و مداوم در فرد گردد. (بیقرار)
- انجام حرکات غیر ارادی که ممکن است جزئی یا بزرگ، آهسته یا سریع بوده و به طور نامنظم و مکرر، غیرعمدی یا تشنجی اتفاق بیفتند.
- حرکات آهسته و دردناک مرتبط با اثرات آتتوز بر دستها، پاها، بازوها، رانها
- حرکات غیرارادی و غیرقابل کنترل که بر روی کل بدن تاثیر میگذارند.
- سرازیر شدن آب دهان و یا کج شدن دهان، به دلیل اثرات بیماری بر عضلات صورت و زبان
- آتتوز بر توانایی کنترل حرکت لبها و زبان، نفس کشیدن و تارهای صوتی تاثیر میگذارد. به همین دلیل تکلم افراد مبتلا به آتتوز تحت تاثیر قرار میگیرد.
- همچنین افراد مبتلا به آتتوز در خوردن و آشامیدن دچار مشکل هستند.
- افراد مبتلا به آتتوز اغلب تنها زمانی که کاملا آرام باشند میتوانند ساکن بمانند.
- فعالیت و حرکات بیمار آتتوئید هنگام خواب به صورت کامل ناپدید میشوند.
- نگه داشتن اجسام برای افراد مبتلا به فلج مغزی آتتوئید دشوار میباشد.
- حرکات غیرعادی این افراد در واکنش به استرس افزایش مییابد.
رقاصک یا کره:
اصطلاح کره یا رقاصک از کلمهای مصری به معنای "رقص" گرفته شده است. کره از طریق حرکات غیرارادی که کوتاه، درهم، نامنظم و غیر قابل پیشبینی هستند، تشخیص داده میشود. افرادی که بیماری آنها خفیف بوده مدام بیقرار میباشند اما افرادی که مبتلا به نوع پیشرفته کره هستند، حرکات ناگهانی و خشونتآمیزی دارند.
حرکات بدن آنها میتواند بر روی بخشهای مختلف بدن تاثیر گذاشته و در حرکت، خوردن و صحبت کردن آنها مداخله ایجاد نماید. اختلال کره بر اثر اضطراب و تلاش برای حرکت بدتر میشود. حرکات کره در زمان خواب فروکش مینمایند.
فلج مغزی آتاکسیک
فلج مغزی آتاکسیک، نادرترین نوع فلج مغزی است. این نوع فلج مغزی از طریق حرکتهای ارادی عضلانی تشخیص داده میشود که در اغلب اوقات به صورت مختل شده، پرتکان یا ناشیانه میباشند.
معمولاً افراد مبتلا به این نوع فلج مغزی در تعادل و هماهنگی بدنشان دچار مشکل هستند. آنها ممکن است در حین راه رفتن و انجام کارهای حرکتی ظریف مثل برداشتن اشیاء و نوشتن مشکل داشته باشند.
فلج مغزی هیپوتونیک
فلج مغزی هیپوتونیک باعث کاهش تون عضلانی و شل شدن بیش از حد عضلات می¬شود. در این نوع فلج، بازوها و ساق پاها بسیار آسان حرکت کرده و درست مثل یک عروسک پارچهای، به نظر شل و آویزان میآیند.
کودکان مبتلا به این نوع فلج مغزی کنترل کمی روی سر خود داشته و ممکن است در نفس کشیدن دچار مشکل باشند. ممکن است آنها در حین بزرگ شدن در هنگام صاف نشستن دچار مشکل باشند که دلیل این موضوع عضلات ضعیف آنها است. ممکن است آنها دچار وضعیت¬های زیر باشند:
- دشواری در تکلم
- رفلکسهای ضعیف
- ناهنجاری در راه رفتن
فلج مغزی مختلط
برخی افراد ترکیبی از علائم مربوط به انواع مختلف فلج مغزی را دارند. این شرایط تحت عنوان فلج مغزی مختلط نامیده میشود. در بسیاری از موارد در فلج مغزی مختلط، افراد علائم فلج مغزی اسپاستیک و دیسکینتیک را تجربه میکنند.
فلج مغزی بر طبق سیستم دستهبندی عملکرد حرکتی درشت (GMFCS) دستهبندی میشود. پژوهشگران در مرکز پژوهش ناتوانی در کودکان کنچایلد، GMFCS را به عنوان یک استاندارد جهانی برای شناسایی مهارتهای فیزیکی افراد مبتلا به فلج مغزی ارائه کردهاند.
این سیستم روی موارد زیر تأکید دارد:
- توانایی برای نشستن
- توانایی برای حرکت و تحرک
- جدولبندی موارد غیر وابسته
- استفاده از تکنولوژی سازگار
پنج سطح در GMFCS داریم. سطوح بالاتر با کاهش تحرک ارتباط دارند.
فلج مغزی سطح یک
فلج مغزی سطح یک از طریق توانایی برای راه رفتن بدون محدودیت، دستهبندی میشود.
فلج مغزی سطح دو
فرد مبتلا به فلج مغزی سطح دو میتواند بدون محدودیتی فواصل طولانی مدت را پیادهروی کند، اما نمیتواند بدود یا بپرد.
هنگامی که این افراد برای اولین بار یاد میگیرند که راه بروند، ممکن است به ابزارهای کمکی مثل عصا نیاز داشته باشند. همچنین آنها ممکن است به ویلچر نیاز داشته باشند تا بتوانند در محیط بیرون خانهشان حرکت کنند.
فلج مغزی سطح سه
فرد مبتلا به فلج مغزی سطح سه میتواند با یک کمک کوچک بنشیند اما برای ایستادن به هیچ کمکی نیاز ندارد.
آنها به ابزارهای کمکی دستی مثل واکر یا عصا در حین پیادهروی در محیط داخل خانه نیاز دارند. همچنین برای رفتن به محیط بیرون از خانه به ویلچر نیاز خواهند داشت.
فلج مغزی سطح چهار
فرد مبتلا به فلج مغزی سطح چهار می¬تواند با استفاده از ابزارهای کمکی راه برود. این افراد قادرند تا به طور مستقل با ویلچر حرکت کنند و هنگام نشستن هم به کمی کمک نیاز دارند.
فلج مغزی سطح پنج
فرد مبتلا به فلج مغزی سطح پنج برای نگهداشتن موقعیت سر و گردن خود به کمک نیاز دارد. همچنین برای نشستن و ایستادن هم به کمک نیاز دارند تا بتوانند ویلچر خود را کنترل کنند.
پزشک میتواند از طریق بررسی سوابق پزشکی کامل و انجام یک سری آزمایشات فیزیکی فلج مغزی را تشخیص دهد که این آزمایشات شامل آزمایشات دقیق نورولوژیکی و ارزیابی علائم میباشد. ممکن است از آزمایشات بیشتری استفاده شود که به قرار زیر میباشد:
الکتروآنسفالوگرام (EEG)
EEG به منظور ارزیابی فعالیتهای الکتریکی در مغز استفاده میشود. هنگامی که در فردی علائم صرع، علت اصلی تشنج، نشان داده شود، ممکن است پزشک دستور انجام الکتروآنسفالوگرام دهد. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد صرع و تشنج کلیک کنید.
MRI
MRI از امواج رادیویی و مغناطیسهای قوی استفاده میکند تا تصاویر دقیقی از مغز را ارائه دهد. یک فرد متخصص در زمینه بهداشت و درمان میتواند MRI را انجام دهد تا ناهنجاریها یا آسیبدیدگی های مغزی را شناسایی کند.
سی تی اسکن
CT اسکن تصاویر مقطعی واضحی را از مغز ارائه میدهد و میتواند نشان دهنده آسیبهای مغزی باشد.
سونوگرافی
سونوگرافی جمجمهای روشی است که طی آن از امواج صوتی فرکانس بالا استفاده میشود تا تصاویری از مغز نوزاد ارائه شود. این روش، روشی نسبتاً سریع و ارزانقیمت است.
آزمایش خون
یک متخصص بهداشت و درمان میتواند نمونه آزمایش فرد را تست کند تا شرایط احتمالی دیگر مثل اختلالات خونی را مشخص کند. اگر پزشک تشخیص فلج مغزی را تأیید کند، ممکن است شما یا کودکتان را به یک متخصص ارجاع دهد تا او آزمایش نورولوژیکی از شما بگیرد، که این آزمایش اغلب اوقات با شرایط مرتبط است. این آزمایشات میتوانند موارد زیر را شناسایی کنند:
- نابینایی و یا اختلال در دید، مثل تاری دید در یک یا هر دو چشم
- ناشنوایی
- تأخیر در حرف زدن
- ناتوانی ذهنی
- اختلالات حرکتی
افراد مبتلا به فلج مغزی ممکن است دچار بیماریهایی باشند که از جمله آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- مشکل در ایجاد ارتباط، مثل اختلالات گفتاری و زبانی
- مشکلات نخاعی از قبیل اسکولیوز (انحنای ستون فقرات)، انحنای ستون فقرات به جلو (قوس داشتن و فرورفتگی ستون فقرات) و قوز پشتی
- آرتروز
- کوتاه شدن غیرعادی عضلات (کنتراکتور) که هنگامی اتفاق می¬افتد که عضلات در موقعیت¬های دردناکی قرار می¬گیرند.
- اوستئوپنی (کاهش نسج استخوان) یا تراکم پایین استخوانی که باعث می¬شود استخوان¬ها به آسانی شکسته شوند.
- مشکلات دندان
- ناتوانی در کنترل مدفوع یا ادرار
هدف از درمان بهبود محدودیت¬ها و پیشگیری از عوارض مربوطه است. درمان ممکن است شامل استفاده از ابزارهای کمکی، دارو یا جراحی شود.
ابزارهای کمکی
ابزارهای کمکی شامل موارد زیر میشوند:
- عینک
- سمعک
- ابزارهای کمکی برای راه رفتن
- ابزارهای نگهدارنده و حمایت¬کننده بدن
- ویلچر
داروها
به طور معمول شلکنندههای عضلانی برای درمان علائم اسپاسم استفاده میشوند. شلکنندههای عضلات به کاهش درد ناشی از اسپاسمهای عضلانی کمک میکنند.
ممکن است پزشک موارد زیر را تجویز کند:
- باکلوفن
- دانترولین (دانتریوم)
- دیازپام (والیوم)
- تیزانیدین (زانافلکس)
همچنین ممکن است پزشک تزریق توکسین نوع A بوتولینیم (بوتاکس) یا درمان داخل نخاعی باکلوفن را پیشنهاد دهد (گابلوفن، لیورزال)، که در این شرایط دارو از طریق یک پمپ قابل ایمپلنت به محل مورد نظر تحویل داده میشود.
جراحی
جراحی اورتوپدی ممکن است برای کاهش درد و بهبود تحرک استفاده شود. همچنین جراحی برای کاهش درد عضلات سفت یا اصلاح ناهنجاریهای استخوانی ایجاد شده توسط اسپاسم مورد نیاز میباشد.
ریزوتومی گزینشی پشتی (SDR) ممکن است به عنوان آخرین راه برای کاهش اسپاسم یا دردهای مزمن توصیه شود. این روش شامل برش اعصاب نزدیک به ستون فقرات است.
درمانهای دیگر
درمانهای دیگر برای فلج مغزی شامل موارد زیر میشود:
- گفتاردرمانی
- کاردرمانی
- فیزیوتراپی
- تفریح درمانی
- مشاوره یا رواندرمانی
- مشاورههای خدمات اجتماعی
اگرچه کارشناسان در حال پژوهش روی درمان سلولهای بنیادی به عنوان درمان احتمالی برای فلج مغزی هستند، اما پژوهشها در این زمینه هنوز در مراحل اولیه خود قرار دارد. طبق بازبینی مقالات سال 2020، شاید مؤثرترین روش کمک به بهبود علائم حرکتی است.
اکثر شرایطی که باعث فلج مغزی میشوند، همیشه قابل پیشگیری نیستند. به هر حال اگر باردار باشید یا قصد باردار شدن دارید، میتوانید آزمایشات پیشگیریکننده خاصی را انجام دهید تا این مشکل را به حداقل برسانید.
همچنین باید در مقابل شرایطی که میتوانند باعث آسیبهای مغزی مهلک شوند، واکسیناسیون شوید که از جمله آنها میتوان به واکسن سرخچه آلمانی اشاره کرد (روبللا).
همچنین لازم است تا از مراقبتهای کافی پیش از زایمان برخوردار شوید. مراجعه منظم به پزشک یا دیگر افراد متخصص در طول دوران بارداری میتواند به پیشگیری از تولد پیش از موعد، وزن پایین در حین تولد و عفونتها کمک کند.
هیچ درمان مشخصی برای فلج مغزی وجود ندارد اما برخی از تأثیرات مربوط به آن میتوانند در اغلب اوقات مدیریت شوند و بسیاری از عوارض قابل پیشگیری بوده یا میتوان آنها را به تأخیر انداخت. انواع خاص درمان-ها در بین افراد مختلف، متفاوت است. برخی افراد مبتلا به فلج مغزی ممکن است نیاز زیادی به کمک نداشته باشند، در حالی که برخی دیگر ممکن است به مراقبتهای طولانی مدت و گسترده نیاز داشته باشند تا علائم بیماری در آنها مورد مراقبت بیشتر قرار گیرد.
صرف نظر از شدت شرایط، درمان میتواند زندگی افراد مبتلا به فلج مغزی را بهتر کند که این کار از طریق کمک به آنها به منظور افزایش مهارتهای حرکتیشان و توانایی برای ایجاد ارتباط انجام میشود.
منبع: Healthline.com