ام اس چه تاثیراتی بر مغز شما میگذارد؟
ام اس یک بیماری غیرقابلپیشبینی و طولانیمدت سیستم عصبی مرکزی است که ارتباط بین مغز و دیگر قسمتهای بدن را مختل میکند. چگونگی پیدایش ام اس کاملا مشخص نیست، اما بسیاری از کارشناسان بر این باورند که بدن حملهای به میلین، محافظ عصبی، را آغاز میکند. این امر موجب تاخیر یا اختلال در پیامها از مغز و نخاع به بخشهای دیگر بدن میشود.
آسیبی که به میلین، یک پوشش محافظ در مغز، وارد میشود منجر به علائم مختلفی میشود. این علائم میتوانند شامل مشکلات حافظه، خستگی، عدم تمرکز، کاهش سرعت پردازش و تغییرات خلقی باشند. در اینجا نگاهی عمیق به این که چگونه ام اس بر مغز تاثیر میگذارد، میاندازیم.
اختلال شناختی در ام اس
با استناد به یک بررسی توسط منبع قابل اعتماد در سال 2020، اختلال شناختی، که به آن اختلال در تفکر نیز گفته میشود، یک مشکل عصبشناختی است که بیش از نیمی از افراد مبتلا به ام اس را تحتتاثیر قرار میدهد.
با استناد به انجمن ملی ام اس، شناخت به عملکردهای سطح بالایی اشاره دارد که توسط مغز انجام میشود، از جمله:
- حافظه
- برنامهریزی
- حل مساله
- پردازش اطلاعات
- روانی کلام و یا یافتن کلمات
- ادراک دیداری
- توجه
به طور کلی، بیشتر افرادی که اختلال شناختی را تجربه میکنند، مشکلات خفیف تا متوسطی خواهند داشت که ممکن است تنها شامل یک یا دو ناحیه باشند. مسائل مربوط به حافظه مانند کسب، حفظ و بازیابی اطلاعات جدید، شایعترین چالشهای شناختی گزارششده هستند.
نوع دیگری از اختلال شناختی که بسیاری از افراد مبتلا به ام اس آن را تجربه می کنند اختلال توجه و تمرکز است، به طور خاص توجه به چند چیز یا انجام چند وظیفه به طور همزمان.
جامعه ملی ام اس بر اهمیت شناخت اولیه با تغییرات شناختی تاکید میکند اما همچنین بیان می کند که این تغییرات ممکن است، به خصوص در ابتدا، تا چه حد ظریف باشند.
برخی از نشانههای اولیه معمول ممکن است شامل مشکل در موارد زیر باشند:
- پیدا کردن کلمات مناسب
- به یاد آوردن این که چه کاری را در شغل خود و یا در طول کارهای روزمره باید انجام دهید
- همراهی با وظایف و مکالمات
- تصمیمگیری
آتروفی مغز یک بخش طبیعی از روند پیری است. همانطور که ما مسنتر میشویم، حجم مغز به آرامی کاهش مییابد، با توجه به یک مقاله مروری در سال ۲۰۱۶، اکثر مردم در هر سال حدود ۰.۱ تا ۰.۵ درصد از مغز خود را دست میدهند.
اما برای افراد مبتلا به ام اس، آتروفی مغز سریعتر از حد معمول اتفاق میافتد و در طول دوره بیماری پیشرفت میکند. متوسط از دست رفتن بافت مغز در هر سال برای بیماران ام اس حدود ۰.۵ تا ۱.۳۵ درصد است.
کاهش حجم مغز در افراد مبتلا به ام اس به دلیل دمیلیناسیون و تخریب سلولهای عصبی است. این امر میتواند بر تمام مغز و یا فقط یک ناحیه یا منطقه محدود تاثیر بگذارد. وقتی آتروفی در یک مکان اتفاق میافتد، کاهش عملکرد به آن بخش از مغز محدود میشود.
آتروفی مغز اغلب با اولین بخش نشانههای عصبی در اوایل دوره بیماری رخ میدهد. با توجه به یک مطالعه در سال ۲۰۱۹ این اختلال بهترین پیشبینیکننده ناتوانی فیزیکی و شناختی در آینده نیز است. هدف، به خصوص با داروهای تغییر دهنده بیماری، تلاش و جلوگیری از آسیب به مغز و نخاع است که میتواند آتروفی و یا از دست دادن حجم مغز را تسریع کند.
تغییر دارو چیزی است که بسیاری از افراد مبتلا به ام اس در طول دوره بیماری آن را در نظر میگیرند. حتی ممکن است به این فکر کنید که داروها را به طور کلی متوقف کنید. مهم است که آگاه باشیم که توقف داروهای اثرکذار بر بیماری بدون جایگزین کردن آنها با داروهای جدید میتواند منجر به افزایش علائم ام اس از جمله مشکلات شناختی شود، پس از متوقف کردن مصرف داروهای خود خودداری کنید.
با توجه به مطالعهای که در سال ۲۰۱۶ انجام شده، در مقایسه با افرادی که داروهای ام اس خود را مصرف میکنند، شما ممکن است خطر بیشتری برای پیشرفت ناتوانی داشته باشید، به خصوص اگر سن بیشتری داشته باشید. به همین دلیل، پزشکان اغلب توصیه میکنند که قبل از افزایش سن شما، داروها را تغییر دهند.
اگر شما مبتلا به ام اس عود کننده - فروکش کننده (RRMS) هستید، احتمالا متوجه خواهید شد که علائم در طول زمان بدتر میشوند یا علائم جدیدی ایجاد میشوند. وقتی این اتفاق میافتد، پزشک شما ممکن است در مورد تغییر دارو با شما صحبت کند.
در حالی که درمان های جدید این پتانسیل را دارند که بهتر کار کنند، اما این انتقال زمان میبرد و ممکن است پیش از شروع درمان متوجه برخی عوارض کوتاهمدت نامطلوب شوید. به همین دلیل است که تعویض داروها به نظارت دقیق شما و تیم درمانی شما نیاز دارد.
ام اس یک بیماری عصبی است که به شیوههای مختلف بر مردم تاثیر میگذارد. هیچ داروی هدفمندی برای تغییرات شناختی مرتبط با ام اس وجود ندارد. اما اگر RRMS داشته باشید، پزشک شما ممکن است درمان اصلاح بیماری را توصیه کند که میتواند به کاهش علائم شما کمک کند.
در غیر این صورت، بسیاری از کارشناسان توانبخشی شناختی را پیشنهاد میکنند که شامل مداخلات رفتاری است که بر تمرینات ذهنی یا ترمیم تمرکز دارند. توانبخشی مجدد از تمرینهای شناختی تکراری برای تقویت، بهبود و بازیابی مهارتهای شناختی است. در همین حال، استراتژیهای جبرانی به افراد مبتلا به ام اس کمک میکند تا راههای جبران مشکلات شناختی خود را با استفاده از ابزارهایی مانند یادآوری و تجسم بیاموزند.
مقابله با اثرات طولانیمدت ام اس، از جمله تاثیری که بر مغز دارد، نیازمند تلاش است و اغلب احساس سردرگمی ایجاد میکند. اما تماس مرتب با تیم درمانی و داشتن یک سیستم حمایتی میتواند به شما کمک کند.
اگر شما نگران اختلال شناختی یا تغییر در حالات روحی هستید، و یا دوست دارید اطلاعاتی در مورد اینکه چه کاری میتوانید برای پرداختن به مسائل حافظه انجام دهید، با پزشک خود در مورد مراحل بعدی صحبت کنید. آنها میتوانند به شما کمک کنند به هر متخصص مراقبتهای بهداشتی دیگر مراجعه کنید و یا درمانهایی را توصیه کنند که ممکن است شما را تسکین دهند.
منبع: Healthline.com